In het weekend van 24 oktober 2025 gaat de wintertijd weer in. Dat betekent dat de klok in de nacht van zaterdag naar zondag om exact 03:00 een uur achteruit wordt gezet. In het engels wordt dit fenomeen ook wel ‘Daylight saving time’ genoemd.
De wintertijd is de échte wereldtijd en de zomertijd is de aangepaste tijd. Kortom, in de zomer leven we dus eigenlijk een uur vooruit op de werkelijke wereldtijd.
Het idee voor de aanpassing van de tijd in de zomermaanden werd in 1784 gelegd door de Amerikaan Benjamin Franklin. Benjamin Franklin was een van de grondleggers van de Verenigde Staten. Het viel hem op dat tijdens de zomermaanden de zon wel erg vroeg op kwam en dat de zon in de avond nog steeds redelijk vroeg onder ging. Naar verhouding was er veel meer daglicht in de ochtend dan in de middag en avond. Het was dan ook van hem dat het eerste voorstel kwam om in de Verenigde Staten een aangepaste zomertijd in te voeren.
Zijn voorstel voor aanpassing van de tijd in de zomermaanden haalde het echter niet en het duurde tot 1907 voordat de Brit Wiliam Willet opnieuw met een idee kwam. Zijn voorstel was om de klok op 4 momenten in het voorjaar steeds met 20 minuten vooruit te zetten. In het najaar zou de klok dan op 4 momenten ook weer achteruit gaan. Een goed idee maar je kunt je wellicht voorstellen dat dit in praktisch opzicht onuitvoerbaar zou zijn. Dit voorstel heeft het dan ook niet gehaald.
De eerste echte invoering van de zomertijd in Nederland kwam tijdens de eerste wereldoorlog op 1 mei 1916. Dit naar het Duitse voorbeeld die de zomertijd een dag eerder invoerde op 30 april. Het voordeel werd hier vooral gezien tegen de achtergrond van de oorlog waardoor er minder kolen verbruikt hoefden te worden en mensen langer in het licht konden werken. Tijdens de tweede wereldoorlog werd onder invloed van Duitsland de zomertijd aangepast naar 1 uur en 40 minuten. In 1946 na de bevrijding van Europa werd de zomertijd weer volledig afgeschaft. Het duurde vervolgens tot 1977 voordat de zomertijd opnieuw werd ingevoerd. De belangrijkste oorzaak was de oliecrisis uit 1975 en de noodzaak om flink minder energie te verbruiken. Sinds 1980 is de zomertijd op Europees niveau geregeld.
De laatste jaren ontstaat er steeds meer discussie over de zomertijd. Een speciale commissie heeft in 2019 een verzoek gedaan om de zomertijd af te schaffen. Echter, tot op heden is er nog steeds geen definitief standpunt hierover ingenomen.
Het veranderen van de tijd en het effect op kinderen
Kinderen zijn gelukkig flexibel en passen zich snel aan. Echter, het lichaam van de kinderen hangt wel sterk aan ‘regelmaat en structuur’ het zogenaamde bioritme. Dat wordt verstoord met het verzetten van de tijd. In de eerste dagen na het verzetten van de tijd hebben kinderen dan ook vaak moeite om in slaap te komen of worden ze juist te vroeg wakker. Dit heeft invloed op het humeur, de concentratie en het leervermogen van kinderen. Op school wordt deze invloed dan ook duidelijk gemerkt in de klas. Het aanpassen van het bioritme bij kinderen duurt gelukkig niet lang waardoor de effecten na een week vaak weer zijn verdwenen.