Wist je dat avontuurlijk spelen enorm waardevol kan zijn voor de ontwikkeling van je kind? Het is misschien spannend of gevaarlijk, maar eigenlijk is het heel goed. Toch vinden veel ouders het lastig om niet meteen in te grijpen. Je wil natuurlijk je kind beschermen tegen gevaren. Hier lees je waarom niet je niet altijd direct hoeft in te grijpen als je kind risicovol speelt.
Wat bedoelen we met avontuurlijk spelen?
Bij avontuurlijk spelen beleven kinderen plezier aan spannende situaties. Er is een kans dat kinderen zich (licht) zouden kunnen bezeren. Om het wat makkelijker uit te leggen, wordt avontuurlijk spelen ook wel opgedeeld in categorieën:
- Spelen met snelheid (schommelen, glijden, fietsen)
- Spelen op hoogte (klimmen, springen)
- Ruig spelen (stoeien, met takken spelen)
- Spelen met riskante voorwerpen (schroevendraaier, hamer, schaar, zaag)
- Spelen bij gevaarlijke elementen (vuur, water)
- Zonder toezicht spelen (spelen op ‘geheime’ plekken, verstoppen, zelfstandig spelen)
Avontuurlijk spelen gaat over het algemeen over kinderen vanaf 4 jaar. Hele jonge kinderen zijn vaak nog niet in staat om risico’s goed in te schatten en hebben dus meer bescherming nodig. Daarnaast is ieder kind uniek: waar het ene kind op jonge leeftijd hoog durft te klimmen, is een ander daar veel later aan toe. Kijk dus altijd goed naar de ontwikkeling en het karakter van jouw kind.
Waarom avontuurlijk spelen goed is
Misschien vind je het spannend om je kind te zien balanceren op een hoge tak, zelfstandig van de glijbaan te laten gaan of met een stok te zien zwaaien. Toch zijn dit juist momenten waarop ze enorm veel leren. Risicovol spel geeft kinderen namelijk de kans om hun grenzen te verkennen en zelfvertrouwen op te bouwen. Ze ontdekken wat hun lichaam aankan, leren risico’s inschatten en ervaren dat je soms ook gewoon mag vallen, opstaan en opnieuw proberen.
Daarnaast draagt dit soort spel bij aan hun motorische ontwikkeling: klimmen, rennen en springen maken ze sterker, handiger en meer in balans. Maar ook mentaal gebeurt er veel. Een kind dat leert omgaan met spanning, durft sneller nieuwe uitdagingen aan te gaan en ontwikkelt doorzettingsvermogen. Risicovol spel is dus niet alleen spannend en leuk, maar ook een investering in veerkracht en zelfstandigheid.
Van beschermen naar loslaten
Hele jonge kinderen hebben onze bescherming hard nodig, omdat zij nog niet begrijpen welke risico’s gevaarlijk zijn. Naarmate een kind groeit, verandert jouw rol: van beschermen naar steeds meer loslaten. Het gaat om het vinden van die balans tussen veiligheid en vrijheid. Doordat je kind leert omgaan met risico’s, neemt de kans op ernstig letsel of een ongeval af.
Hoe geef je ruimte voor avontuurlijk spelen?
De kunst is om een omgeving te creëren waar kinderen uitdaging vinden, maar waar jij als ouder je kind nog steeds in de gaten kunt houden. Dat kan in de speeltuin, maar ook gewoon in de tuin of tijdens een (bos)wandeling. Laat je kind zelf ontdekken hoe hoog het durft te klimmen, hoe hard het kan rennen of hoe spannend het is om zonder toezicht in de struiken te spelen. Een tip die veel ouders helpt, is de dertig-tellen-regel: tel tot dertig voordat je besluit om je kind te stoppen. Vaak blijkt dat je kind het zelf oplost, zichzelf corrigeert of juist trots is als het lukt. Door die ruimte te geven, versterk je je kind en - verrassend genoeg - verklein je daarmee juist de kans op ongelukken. Kinderen die weten wat risico’s zijn, gaan er uiteindelijk bewuster mee om. Door risico’s niet te verbieden maar erover te praten, leert je kind zelf goede keuzes te maken.
Zelfstandig op avontuur
Soms hoort bij risicovol spelen ook het avontuur van zonder toezicht spelen, denk aan hutten bouwen (op een geheime plek) of alleen de hond uitlaten. Voor veel ouders is dat een spannend idee: je moet vertrouwen op hun zelfstandigheid. Toch is juist dát een belangrijke stap in hun ontwikkeling. Met een GPS horloge voor kinderen kan je kind zelf op pad, terwijl jij als ouder toch nog een oogje in het zeil kunt houden.
Spelen en leren
Avontuurlijk spelen gaat dus niet om roekeloosheid, maar om je kind grenzen te laten ontdekken. Door ruimte te geven, ontwikkelt je kind veerkracht, terwijl hij/zij ook plezier beleeft.
Meer blogs lezen? Bekijk ze hier!
